عصرخوزستان / غلامعلی رجایی: در جریان مدیریت کرونا اگرچه همچنان انتقاداتی متوجه دولت است، به نظر میرسد که عملکرد دولت به تدریج بهبود یافته و بهتر شده و در حالی که ایران از نظر میزان شیوع ویروس کرونا در رتبههای نخستین قرار دارد اما به تدریج و پس از گذشت زمانی از شیوع اولیه هم […]
عصرخوزستان / غلامعلی رجایی: در جریان مدیریت کرونا اگرچه همچنان انتقاداتی متوجه دولت است، به نظر میرسد که عملکرد دولت به تدریج بهبود یافته و بهتر شده و در حالی که ایران از نظر میزان شیوع ویروس کرونا در رتبههای نخستین قرار دارد اما به تدریج و پس از گذشت زمانی از شیوع اولیه هم دولت و هم کادر درمانی و پزشکی در راستای مدیریت وضع موجود گامهای موثر و مهمی برداشتند تا آنجا که میتوان به جد ادعا کرد امروز کادر درمانی ما میتوانند تجارب خود را از مواجهه با این ویروس دراختیار کادرهای درمانی سایر کشورها قرار دهند.
با این حال در شرایط کنونی نباید به برقراری وضعیت سفید دلخوش بود و تصور کرد شیوع این ویروس خیلی زود متوقف میشود و میتوان وضعیت را عادیسازی کرد.
قطعا برای مسوولان خصوصا رییسجمهوری وضعیت شفاف و روشن است و شاید روحانی هم به عنوان عالیترین مقام اجرایی کشور تلاش دارد وضعیت موجود را بدون ایجاد و تشدید اضطراب برای مردم شرح دهد اما نباید در راه عادیسازی شرایط قدم برداشت، چراکه براساس آنچه گفته شده ما با موج دوم یا حتی موج سوم بیماری نیز روبهرو خواهیم شد که در این شرایط عادی جلوه دادن وضعیت میتواند خطرناک باشد.
البته تعطیلی یا به تعبیری قرنطینه با درجه مشخص خیلی زود در کشور ما به پایان رسید. آمار مبتلایان و جانباختگان همچنان بالاست و اینگونه که گفته میشود فارغ از شدت و ضعف آن دستکم تا یک سال ویروس کرونا مهمان ماست. با اینکه بسیاری از کسب و کارها بازگشایی شدهاند و برخی اصناف کار خود را شروع کردهاند اما در صورت بازگشایی مجدد دانشگاهها و مدارس فاجعهای به بار خواهد آمد. ما پیش از این تعطیلی دانشگاهها به دلیل انقلاب فرهنگی را تجربه کردهایم، بنابراین نباید تصور کرد تعطیلی مراکز آموزشی در این دوران نشدنی است، چراکه جان مردم بسیار اهمیت دارد.
همانطور که در قرآن نیز تاکید شده هر کس نفسی را بکشد مثل آن است که همه مردم را کشته و هر کس نفسی را حیات بخشد یا از مرگ نجات دهد مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده است؛ بنابراین هم به لحاظ عقلی و هم به لحاظ شرعی حفظ جان شهروندان از واجبات است. همچنین در این شرایط باید پزشکان پیشقدم شده و درخواستهای خود را براساس نگاه دقیق و شفاف پزشکی به سمع و نظر مراجع تصمیمساز و تصمیمگیر برسانند تا از بروز فجایع با بازگشایی مجدد مشاغل و اصناف جلوگیری شود.
از سویی امروز ما در شرایط بغرنج تحریمی و اقتصادی بهسر میبریم. کاهش رشد اقتصادی را شاهد هستیم و احتمال بیکاری قریب به ۴ میلیون نفر وجود دارد.
اقشار فرودست نیز که در این شرایط آسیبپذیرتر شدهاند و دوگانه سلامت و معیشت ایجاد شده است. از همین روی دولت اصرار دارد که فعالیتهای اقتصادی به روال سابق اما با رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاری فیزیکی هوشمند بازگردد.
یکی از چالشهای جدی دولت در این دوران کسری بودجه است که اگر بحرانی نظیر کرونا هم در کار نبود باز باتوجه به شرایط تحریمی و فروش نفت اتفاق میافتد منتها با این پیشامد جهانی وضعیت وخیمتر هم خواهد شد. به هر حال مهمترین منبع درآمد کشور، درآمدهای نفتی است که با کاهش چشمگیر قیمت آن مواجه هستیم، بنابراین دولت در عین حال که به فکر مدیریت کروناست باید به فکر معیشت مردم نیز باشد اما معیشت مردم بعد از حفظ جان مردم است.
در واقع نباید بهبود معیشت مردم به قیمت جان آنها تمام شود و برای جلوگیری از بحرانی شدن معیشت بهتدریج به سمت عادیسازی شرایط پیش برویم. در واقع مرز باریکی میان معیشت و سلامت وجود دارد که دولت هم باید به صورت ظریف و مینیاتوری عمل کند، چراکه هم حفظ جان مردم و هم معیشتشان امری شرعی و عقلی است. همچنین رهبری نیز با انتخاب نام جهش تولید برای سال ۹۹ مسوولیتی بر گردن دولت گذاشتند که باید انجام شود. البته مغایرت و مخالفتی نیز میان تامین سلامت و حفظ اقتصاد وجود ندارد و با تدابیر لازم قابل اجراست. با این حال دولت علاوه بر حفظ معیشت مردم باید به فکر خسارات وارد شده به برخی نهادها و ارگانها نیز باشد.
در این راستا برخی نهادهای ثروتمند و دارای امکانات مالی گسترده میتوانند به دولت کمک کنند و باری از دوش دولت بردارند. البته اگر به مرحله بحرانیتر شدن شرایط اقتصاد و سلامت برسیم حتما باید از منابع غیردولتی استفاده شود که بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام که شاید بتوان گفت بزرگترین بنگاه اقتصادی غیردولتی در کشور یا حتی منطقه است و اقدامات خوبی در جریان برخی حوادث طبیعی داشته یا آستان قدس و دیگر نهادها میتوانند کمک بزرگی به اداره بحران کنند. اما نکته دیگری که باید به آن توجه کرد حمایتهای ایرانیان خارج از کشور است. امروز باید در کمال تواضع دست کمک خود را به ایرانیان خارج از کشور دراز کنیم تا همانطور که در دوران جنگ به کمک کشور آمدند در این دوران نیز از مردم حمایت کنند.
یکی دیگر از اقداماتی که دولت میتواند انجام دهد، رجوع به الگوی موردنظر امام در موقع بحران است. در دوران جنگ زمانی که کامیونداران دست به اعتصاب زدند امام به مهندس موسوی، نخستوزیر وقت گفتند که چرا به سراغ کامیونداران مومن نمیروید و آنها را بسیج نمیکنید؟ این اقدام باعث شد که اعتصاب کامیونداران خللی در حملونقل و صادرات و واردات کشور ایجاد نکند. به نظر میرسد در این شرایط هم باید از مردم کمک گرفت و با ارباب ثروت در داخل گفتوگو کرد تا کمک کنند و مردم همچون دوران دفاع مقدس به یاری کشور بیایند که البته عملیاتی شدن آن ارتباط مستقیمی با اعتماد عمومی دارد. واقعیت این است که گویی تلفات کرونا و جان مردم امروز تنها یک عدد است.
در حالی که باید رسانهها و در راس آن رسانه ملی آمارها را به تفکیک شهر و روستا و با بررسیهای تحلیلی دراختیار مردم قرار دهند تا از عادیسازی شرایط پیش چشم مردم جلوگیری شود، چراکه مدیریت کرونا تنها درمان نیست بلکه پیشگیری یکی از مهمترین بخشهای مدیریت در بحران سلامت است.